Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach

UZASADNIENIE

Powód dochodzi należności z tytułu dostarczenia gazu w butlach, odsetek za opóźnienie w ich zapłacie oraz kary umownej za niezwrócone butle. Pozwany kwestionuje swoją legitymację wobec otwarcia w stosunku do niego postępowania sanacyjnego przed wytoczeniem powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

24 listopada 2021 r. strony zawarły umowę na dostawę gazu, na podstawie której powód zobowiązał się do dostarczania pozwanemu gazu i przekazał mu 20 butli do używania, zaś pozwany zobowiązał się do zapłaty ceny w terminie dwóch tygodni.

4 listopada 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 850 zł płatną do 18 listopada 2022 r., z czego do zapłaty pozostało 680 zł. 8 listopada 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 840 zł płatną do 22 listopada 2022 r. 9 listopada 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 600 zł płatną do 23 listopada 2022 r. 24 listopada 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 1275 zł płatną do 8 grudnia 2022 r. 16 grudnia 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 1870 zł płatną do 30 grudnia 2022 r. 29 grudnia 2022 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 1020 zł płatną do 12 stycznia 2023 r. 3 marca 2023 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 510 zł płatną do 17 marca 2023 r. 5 kwietnia 2023 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 340 zł płatną do 2 maja 2023 r. 4 września 2023 r. powód sprzedał pozwanemu gaz za cenę 170 zł płatną do 6 października 2023 r.

Należności za okres od stycznia do listopada 2022 r. pozwany regulował z opóźnieniem rodzącym odsetki ustawowe za opóźnienie w łącznej kwocie 468,96 zł.

4 października 2023 r. powód wypowiedział umowę. Pozwany nie zwrócił dwóch butli mimo wypowiedzenia. Cennik wiążący strony zakładał obowiązek zapłaty przez pozwanego kary umownej na taki wypadek w łącznej kwocie 190 zł za dwie niezwrócone butle.

(fakty przyznane i uznane za przyznane)

21 kwietnia 2023 r. sąd restrukturyzacyjny otworzył postępowanie sanacyjne pozwanego, pozostawił mu zarząd własny i wyznaczył zarządcę. (fakt przyznany potwierdzony postanowieniem k. 105, odpisem KRS k. 83-89)

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną żądania jest umowa, na podstawie której powód sprzedał pozwanemu gaz, za który pozwany nie uregulował należności lub regulował je z opóźnieniem oraz na podstawie której zobowiązał się do zapłaty kary umownej za butle niezwrócone powodowi po wypowiedzeniu umowy.

Powództwo podlega oddaleniu z uwagi na brak legitymacji biernej.

Legitymacja to uprawnienie do występowania w procesie. Pozwany dłużnik takowego uprawnienia nie posiada z uwagi na treść art. 311 Prawa restrukturyzacyjnego, zgodnie z którym postępowania sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi dotyczące masy sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko niemu. Postępowania te zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika.

Powołany przepis ustawy odnosi się zarówno do postępowań sanacyjnych, w których dłużnikowi odebrano zarząd własny, jak i do postępowań, w których zarząd mu ten pozostawiono. Ustawa bowiem nie czyni żadnego rozróżnienia w tym przedmiocie, ani też nie definiuje reprezentacji procesowej jako czynności zwykłego zarządu (zob. Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2024 r., teza 1 do art. 311).

Postępowanie dotyczące masy sanacyjnej to postępowanie, które dotyczy praw i obowiązków dotyczących mienia wchodzącego w skład masy sanacyjnej lub sprawy, których rozstrzygnięcie może oddziaływać na majątek wchodzący w skład masy. Masą sanacyjną jest zaś mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz należące do dłużnika.

Niniejsze postępowanie dotyczy masy sanacyjnej pozwanego, ponieważ obejmuje wierzytelności podlegające zaspokojeniu z tej masy. Większą część tych roszczeń stanowią zresztą wierzytelności układowe podlegające umieszczeniu w spisie wierzytelności.

Z powyższego wynika, że podmiotem legitymowanym biernie w niniejszej sprawie jest wyłącznie zarządca. Oznacza to, że powód wytoczył powództwo przeciwko niewłaściwemu podmiotowi. Dlatego Sąd je oddalił.

Jak stanowi art. 174 § 1 pkt 4 kpc sąd zawiesza postępowanie z urzędu jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości, masy układowej lub masy sanacyjnej i ogłoszono upadłość lub wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe albo ustanowiono zarządcę w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Według art. 174 § 3 kpc w przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 4 i 5, sąd wezwie syndyka, zarządcę przymusowego, zarządcę tymczasowego albo zarządcę do udziału w sprawie.

Powołane przepisy dotyczą jedynie sytuacji, w których do ustanowienia zarządcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym doszło w trakcie procesu toczącego się z udziałem dłużnika. Wówczas dotychczasowy pozwany (względnie powód) traci legitymację procesową i stąd konieczne staje się wezwanie do udziału w sprawie jego zarządcy w ramach podstawienia procesowego dłużnika. Powyższa procedura nie jest zaś przewidziana dla usuwania błędów strony powodowej pozywającej polegających na pozwaniu niewłaściwego (nielegitymowanego) podmiotu. Taki zaś błąd wystąpił po stronie powodowej, ponieważ ustanowienie zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dla pozwanego dłużnika miało miejsce ponad rok przed wniesieniem pozwu. Nie doszło tutaj zatem do utraty w toku procesu legitymacji procesowej przez prawidłowo pozwanego dłużnika lecz do wytoczenia powództwa przeciwko niewłaściwemu podmiotowi. Stąd powołane przepisy nie mają zastosowania w sprawie.

Usuwaniu błędów strony powodowej polegających na pozwaniu niewłaściwego podmiotu służy natomiast przewidziana w art. 194 § 1 kpc instytucja dopozwania umożliwiająca dokonywanie zmian podmiotowych w procesie. Zgodnie z powołanym przepisem kodeksu, jeżeli okaże się, że powództwo nie zostało wniesione przeciwko osobie, która powinna być w sprawie stroną pozwaną, sąd na wniosek powoda lub pozwanego wezwie tę osobę do wzięcia udziału w sprawie. Osoba wezwana do udziału w sprawie na wniosek pozwanego może domagać się zwrotu kosztów wyłącznie od pozwanego, jeżeli okaże się, że wniosek był bezzasadny.

Powołany przepis nie ma jednak zastosowania w sprawie niniejszej, ponieważ toczy się ona według przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych. Tymczasem, w sprawach rozpoznawanych w tym postępowaniu odrębnym stosowanie art. 194 § 1 kpc jest wprost wyłączone, co wynika z art. 458 ⁸ § 2 kpc.

Oczywiście powód ma rację, że art. 310 Prawa restrukturyzacyjnego nie wyłącza możności wytoczenia powództwa przez wierzyciela. Tyle tylko że zgodnie z art. 311 tej ustawy, pozwanym winien być zarządca, a nie dłużnik. Tymczasem z przedstawionych wyżej przyczyn nie było podstaw do wezwania zarządcy do udziału w sprawie, czy to w ramach podstawienia procesowego w miejsce dotychczas pozwanego dłużnika, czy to w ramach dopozwania.

Pozwany wygrał proces w całości a żadnych kosztów nie poniósł. Stąd Sąd o nich nie orzekał.

SSR Robert Fonfara

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda poprzez portal informacyjny;

3.  Przedstawić akta 21 dni od doręczenia.

SSR Robert Fonfara